Διακοσμητική ζωγραφική. Βαλκάνια, Μικρασία 18ος-19ος αιώνας: Μπαρόκ και ροκοκό: Ανατολική και βυζαντινή κληρονομιά.
Είναι η πρώτη φορά που κυκλοφορεί στην Ελλάδα μια έκδοση η οποία παρακολουθεί και καταγράφει την εξέλιξη και τις μεταμορφώσεις της ζωγραφικής που διακόσμησε κτήρια της Oθωμανικής Aυτοκρατορίας από το 1700 έως το 1900, καθώς και των περιοχών που αποσχίστηκαν από αυτήν κατά τον 19ο αιώνα. H μελέτη των καλλιτεχνικών φαινομένων γίνεται σε συνάρτηση με τις ιστορικές εξελίξεις της κοινωνίας στην οποία η τέχνη αυτή απευθυνόταν, και ιδιαίτερα της κοινωνίας της Kωνσταντινούπολης, της Σιάτιστας, της Kαστοριάς, της Bέροιας, της Kοζάνης, του Aγίου Όρους, των Aμπελακίων, του Πηλίου, των Zαγοροχωρίων, της Λέσβου, της Kρήτης, του Mπερατίου, της Σκόδρας, του Aργυροκάστρου, των Tιράνων κ.ά. Τεκμηριωμένη με πλούσιο εικονογραφικό υλικό, η έκδοση αποκτά πολυδιάστατο χαρακτήρα, συμβάλλοντας σημαντικά στη μελέτη της διακοσμητικής ζωγραφικής στον βαλκανικό χώρο. Από τα τέλη κιόλας του 17ου αιώνα διαπιστώνεται βαθμιαία διαμόρφωση και ανάπτυξη ενός διακοσμητικού ζωγραφικού συστήματος με έντονα μπαρόκ μετααναγεννησιακά χαρακτηριστικά πού αλλοιώνουν τίς μορφές, τα μοτίβα, τη σύνθεση και το γενικότερο χαρακτήρα της κλασικής τουρκοισλαμικής παράδοσης. Από τα μέσα του 18ου αιώνα στο διακοσμητικό αυτό σύστημα κυριαρχούν τα μοτίβα ροκοκό, δίνοντας ακόμη μεγαλύτερο πλούτο στο είδος διακόσμησης πού είναι σήμερα γνωστό ως τουρκομπαρόκ καί το συναντάμε σε κοσμικά και θρησκευτικά κτίρια πού ανήκαν όχι μόνο στο κυρίαρχο τουρκικό στοιχείο, αλλά και στις υποτελείς εθνότητες, όπως ήταν οι Έλληνες, οι Εβραίοι, οι Βούλγαροι κλπ. Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι στίς ελληνορθόδοξες εκκλησίες ή διακοσμητική αυτή ζωγραφική χρησιμοποιήθηκε κατά κανόνα για την πλαισίωση της εικονογράφησης πού ακολουθούσε, σε γενικές γραμμές, βυζαντινά πρότυπα. Οι ντόπιοι ορθόδοξοι τεχνίτες θα αφομοιώσουν το νέο τουρκομπαρόκ σύστημα και θα δώσουν μια νέα διάσταση σ' αυτή τη ζωγραφική, χάρη στη μαθητεία τους στη βυζαντινή τέχνη. Αργότερα, νεότερα ρεύματα της δυτικής τέχνης, όπως ό νεοκλασικισμός και το νεομπαρόκ, υιοθετούνται και εν μέρει αφομοιώνονται από τη διακοσμητική ζωγραφική στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και στα νεαρά κράτη πού αναδύονται κατά το 19ο αιώνα στη Βαλκανική χερσόνησο. Το βιβλίο του Μίλτου Γαρίδη παρακολουθεί την εξέλιξη αυτών των μεταμορφώσεων της ζωγραφικής πού διακόσμησε κτίρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από το 1700 ως το 1900 και των περιοχών πού αποσχίστηκαν από αυτήν κατά το 19ο αιώνα. Το ποικίλο υλικό πού περιγράφεται και παρουσιάζεται στην πλούσια εικονογράφηση προέρχεται από τη Μικρά Ασία και τη Βαλκανική χερσόνησο και από κτίρια πού ανήκουν σε όλες τίς κατηγορίες. Η εξέλιξη των καλλιτεχνικών φαινομένων γίνεται πάντοτε σε συνάρτηση με τίς ιστορικές εξελίξεις στην κοινωνία στην οποία ή τέχνη αυτή αποτεινόταν, γεγονός πού δίνει στο βιβλίο ένα χαρακτήρα πολυδιάστατο και άκρως ενδιαφέροντα.
Συγγραφέας : Γαρίδης Μίλτος
Υπεύθυνος Σειράς : Ραγιάς Γεώργιος
Εκδότης : Μέλισσα